Thursday, August 16, 2012

† Παρασκευή+13 (2004-2012): Μια ακόμη μαχαιριά στην καρδιά της Ενημέρωσης…



Μια νέα σημαντική απώλεια θρηνεί ο κόσμος της ενημέρωσης: Η Παρασκευή+13, η πολύ καλή εφημερίδα των αποκαλύψεων και της διεισδυτικής δημοσιογραφίας, έρχεται να προστεθεί στη λίστα των ΜΜΕ που αναγκάζονται να βάλουν λουκέτο λόγω κρίσης αφήνοντας τη δημοσιογραφία φτωχότερη. Το οδυνηρό γεγονός αποτελεί μαχαιριά στην καρδιά της ενημέρωσης· βόμβα στα θεμέλια της δημοκρατίας. Γιατί η καλή εφημερίδα αποτελούσε, κάμποσα χρόνια τώρα, το σταθερό ραντεβού κάθε απαιτητικού αναγνώστη, τον πιστό σύντροφο κάθε λάτρη της πολύπλευρης ενημέρωσης.

 

Η σπουδαία εφημερίδα γεννήθηκε μέσα από μια συνειδητοποίηση: το πρόβλημα του ελληνικού τύπου ήταν αποκλειστικά οι «παραδοσιακοί» εκδότες. Έτσι λοιπόν, δημοσιογράφοι εγνωσμένου κύρους, όπως οι Κακαουνάκης, Τράγκας, Χατζηνικολάου, Λιάτσος, Δελατόλλας, Κοτρώτσος, «Σακούλας» κ.α., είπαν να ξεφύγουν από το μαστίγιο του εργοδότη-εκδότη, που δεν τους άφηνε χώρο για ελεύθερη έκφραση, και να κάνουν (οπωσδήποτε με κατάδικά τους φράγκα) τη δημοσιογραφία που ήθελαν και μπορούσαν. Και εγένετο φως! O Balzac στο Illusions Perdues – το καλύτερο, κατά τη γνώμη μας, έργο του – υποστηρίζει ότι η δημοσιογραφία αποτελεί την πιο φρικαλέα μορφή πνευματικής εκπόρνευσης. Κρίμα που δεν ευτύχησε να ζει μέχρι τις μέρες μας, για  να δει την άποψή του διαψευσμένη από τα ελπιδοφόρα γεννήματα ελλήνων δημοσιογράφων-εκδοτών…

 

Η Παρασκευή+13 αποφάσισε να βαδίσει στους δρόμους του Private Eye και του Canard Enchaîné – και τα κατάφερε! (Όπως, άλλωστε, τα κατάφερε και το Ποντίκι – ειδικά στη μετά-Παπαϊωάννου, Δελατόλλεια περίοδό του.) Κοίταξε στα μάτια τα δύο ξένα έντυπα, ως ίσος προς ίσον, χωρίς ούτε λεπτό να φοβηθεί τη σύγκριση. Επιπλέον, ό,τι πέτυχε στο δημοσιογραφικό στερέωμα (και πέτυχε πολλά…) το πέτυχε μόνη της. Με καύσιμο το αγνό μεράκι μα και την ικανότητα του Αιμίλιου Λιάτσου, ενός εντυπωσιακής ανεξαρτησίας και ευρύτατης καλλιέργειας δημοσιογράφου που δεν έχει μάθει να χαρίζει κάστανα και μιλά πάντα έξω από τα δόντια. Η εφημερίδα ουδέποτε προσδέθηκε σε άρματα επιχειρηματιών και άλλων διαπλεκομένων. Ούτε το λουκέτο οφείλεται στο κλείσιμο της στρόφιγγας κάποιας περίεργης επιχορήγησης. Αυτό, τουλάχιστον, ισχυρίζεται ο εκδότης Αιμίλιος – και δεν έχουμε λόγο να μην τον πιστέψουμε. Γιατί οι δημοσιογράφοι λένε πάντα αλήθειες – μεγάλες αλήθειες. Η οικονομική κρίση, όμως, καθώς φαίνεται, γονάτισε τελικά τον απροσκύνητο λειτουργό της ενημέρωσης. Οι δυσκολίες λυγάνε κάποτε και τους γενναίους! Αυτά, όμως, είναι τα επίχειρα της ανεξαρτησίας… Το ΠΑΡΟΝ, με την γνωστή εγκυρότητα-trademark του Μάκη Κουρή, αποκάλυψε την πραγματική αιτία του λουκέτου: «Ο Αίμιλιος Λιάτσος προφανώς πληρώνει τη “στενοκεφαλιά” του να παραμείνει αυτόνομος, χωρίς “προστάτες”». Αυτό – κυρίως αυτό. Η ξεροκεφαλιά της ανεξαρτησίας. Χάθηκε ο κόσμος να απευθυνθεί ο εκδότης σε έναν καλό, σ’έναν έντιμο επιχειρηματία, λ.χ. στον Βαρδή – για να πούμε τυχαία ένα όνομα – και να ζητήσει κάποια χορηγία; Άλλωστε, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι η εφημερίδα των αποκαλύψεων ουδέποτε στην ιστορία της αποκάλυψε κάτι ύποπτο για τον συγκεκριμένο πρωτοπόρο του επιχειρείν, η εντιμότητά του θα έπρεπε να εθεωρείτο ως δεδομένη. Ο Αιμίλιος, όμως, δεν κάνει (και δεν έκανε ποτέ) τέτοια πράγματα – και αυτό τού πιστώνεται. Πάνω απ’ όλα δημοσιογράφος! Ένας από τους τελευταίους μεγάλους της νεότερης γενιάς δημοσιογράφων, ένας κομπλέ δημοσιογράφος, αφού υπηρέτησε με αυταπάρνηση και τη δημοσιογραφία της τεστοστερόνης και του στηθόδεσμου στο STAR και την απαιτητική δημοσιογραφία από το μετερίζι της Παρασκευής+13. Να ενημερωθεί ο πελάτης Λαός – αυτή ήταν η μόνη του έγνοια…


Επρόκειτο για μια πλήρη εφημερίδα – χωρίς αμφιβολία. Κι αυτό καθιστά ακόμη πιο οδυνηρή την απώλεια. Ολόκληρος σχεδόν ο ελληνικός τύπος κινείται, οπωσδήποτε, σε ανώτερες σφαίρες (άσε, δε, το κοινό). Ωστόσο, η Παρασκευή+13 είχε αυτό το κάτι παραπάνω που την καθιστούσε απαραίτητο συμπλήρωμα για κάθε καλά ενημερωμένο πολίτη. Επηρέαζε τις εξελίξεις καθοριστικά («το έγραψε η Παρασκευή+13» ήταν η φράση-συνώνυμο της εγγύησης στην ενημέρωση). Γιατί είχε πλούσια και καλή ύλη, συνδυασμένη με μπόλικη εγκυρότητα. Και τι δεν είχε… Καλογραμμένο κείμενο, ρεπορτάζ πάντα αξιόπιστο, αναλύσεις πρωτότυπες που κινητοποιούσαν καρδιά και νου, αρθρογραφία αιχμηρή, χιούμορ που τσάκιζε κόκαλα, παρασκήνια διεισδυτικά, αποκαλύψεις πάντα τεκμηριωμένες έξω από συμφέροντα και εμπάθειες, καλή εκτύπωση, εντυπωσιακό layout, το θαυμάσιο ένθετο ο Ένστολος, καθώς και την απολαυστική αποκαλυπτική-χιουμοριστική στήλη του Αντώνη Κοκορίκου. Το κυριότερο, όμως, χαρακτηριστικό του αδέσμευτου και μαχητικού φύλλου ήταν ότι απέφευγε, ως έγκλημα καθοσιώσεως, να σπατουλάρει το κοινό. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι απουσίαζαν από την ύλη της παντελώς (πράγμα επίσης σπάνιο στον ελληνικό τύπο) τα «φυτευτά» ρεπορτάζ-ρεκλάμες πολιτευομένων – ιδιαίτερα κατά τις προεκλογικές περιόδους. Τι άλλο μπορεί να θέλει ένας πολίτης για να δοθεί ολοκληρωτικά, ψυχή τε και σώματι, σε μια εφημερίδα;


Η Παρασκευή+13 υπήρξε πρωτοπόρος και ως προς το θέμα της προσφοράς ενός συνολικότερου πακέτου απόλαυσης στον αναγνώστη-πελάτη, με την ένθεση στη σακούλα, για πάρα πολύ χρόνο, ερεθιστικότατων πορνοταινιών. Στην υπηρεσία μυαλού, καρδιάς αλλά και σώματος, η καλή εφημερίδα γέμισε χιλιάδες νοικοκυριά με άφθονο υλικό για ατελεύτητες σπονδές στην τέχνη της αυτοεκτόνωσης. Έπαιρνε ο πελάτης την εφημερίδα του και, χωρίς χρονοτριβή, κατευθυνόταν βολίδα προς το σπιτικό του για non-stop κλαμπανάρισμα. Σίγουρα, λοιπόν, μιλάμε για απόλαυση. Απόλαυση, ναι, αλλά και ανώφελη σπατάλη. Γιατί, με τόσο πολύτιμο υγρό που πήγαινε στράφι, θα μπορούσαν να είχαν γεννηθεί πολλά καλά ελληνόπουλα. Πάντως, δίνοντας ένα δίφραγκο για να αγοράσεις την καλή εφημερίδα, εξασφάλιζες ότι θα ήσουν εγγυημένα, για μια τουλάχιστον εβδομάδα, και αναγνώστης και μινάρας…


Θα λείψει η Παρασκευή+13 στους φίλους της απαιτητικής δημοσιογραφίας. Αυτό είναι δεδομένο. Γιατί έδινε, με συνέπεια, τον αγώνα τον καλό, μακριά από εξαρτήσεις, με την υπερηφάνεια του μοναχικού καβαλάρη… Ήταν μια όαση ελευθερίας και ακριβοδίκαιης ενημέρωσης, ένα πραγματικό στολίδι στον χώρο του τύπου. Ήταν η εφημερίδα-βάλσαμο στην καρδιά κάθε καταφρονεμένου, κάθε αδικημένου, κάθε τσαλαπατημένου από την μπότα της ανάλγητης εξουσίας (αλλά και κάθε ερωτικά απόκληρου, φίλου των μοναχικών απολαύσεων). Το κενό δείχνει δυσαναπλήρωτο – όσο κι αν υπάρχουν ακόμη σπουδαία ελληνικά έντυπα που συνεχίζουν να κοσμούν τα περίπτερα τιμώντας την καλή δημοσιογραφία. Ο Λιάτσος, ο ρομαντικός αυτός σφιχτοχείλης ιδαλγός, συγκινημένος μετά το λουκέτο, μίλησε από καρδιάς – σχεδόν δακρυσμένος: «Ήταν ένα σπουδαίο ταξίδι στον χώρο της ενημέρωσης…». Έτσι είναι. Το επιβεβαιώνουμε κι εμείς αυτό, ως αναγνώστες-συνταξιδιώτες. Ήταν, πράγματι, ένα συναρπαστικό ταξίδι… Κουράγιο φίλε (πρώην) εκδότα! Όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν. Ακόμη και τα πολύ ωραία, τα πάρα πολύ ωραία, όπως η Παρασκευή+13 – η εφημερίδα που οδήγησε τη δημοσιογραφία σε νέα, άπιαστα ύψη…

/σχετικά άρθρα/
Και δεύτερη ενέδρα στον Κώστα Μπαξεβάνη! Η ερευνητική δημοσιογραφία σε κίνδυνο…