Χάρης Παμπούκης: το υπερφίαλο βάψιμο

Η ταπεινή Ακράτα, μέχρι πριν από κάποια χρόνια, δεν παρήγαγε τίποτε άξιο λόγου, παρεκτός εσπεριδοειδή και ελιές. Κατάφερε, όμως, σχετικά πρόσφατα (πενήντα και βάλε χρόνια), να βγάλει από τα σπλάχνα της – αυτά τα σπλάχνα που γέννησαν πρώτης τάξεως λεμόνια και πορτοκάλια – έναν Μεγάλο· έναν άξιο άνθρωπο πανελληνίου και – γιατί όχι; - παγκοσμίου διαμετρήματος που, έκτοτε, αποτελεί το jewel in the crown της παραθαλάσσιας κωμοπόλεως (ίσως και της χώρας): τον Χάρη τον Παμπούκη (με δύο άρθρα, όπως λέμε τον Λουδοβίκο τον ΙV, τον Λεοπόλδο τον I, τον Κάρολο τον II – όπως, δηλαδή, ταιριάζει στις προδιαγραφές ενός Μεγάλου…).


Από την κακοσχεδιασμένη και άσχημη Ακράτα (με τις φτηνές πανσιόν και τα στραβοχυμένα οικήματα με τα αλουμινένια κουφώματα) ίσαμε την πρωτεύουσα ο δρόμος είναι μακρύς· αλλά και κακοτράχαλος. Όλα αυτά, βέβαια, μόνο για τους κοινούς θνητούς – όχι για έναν Χάρη Παμπούκη... Ο Χάρης έκανε την υπέρβαση και διακόρευσε την πόλη των Αθηνών. Αποφάσισε το μεγάλο πήδημα και κατέληξε νικητής και τροπαιούχος. Γιατί τα κατάφερε ο Χάρης… Και τα κατάφερε καλά… Με εφόδιο τη φιλομάθεια, ένα φυλαχτό στον κόρφο του και την ευχή της μάνας (άντε και την οσφυοκαμψία) δεν άφησε καμιά δυσκολία – κοινωνική και άλλη – να σταθεί εμπόδιο στις δυσθεώρητες (ή δυσθεώρατες (sic)– όπως λέγουν συχνά οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί μας) φιλοδοξίες του. Γιατί ήταν βαθιά φιλόδοξος ο Χάρης· από μικρός. Το κύριο όπλο του – ένα πραγματικό μυδραλιοβόλο που συνέτριβε κάθε εμπόδιο στο διάβα του παθολογικά φιλόδοξου ακρατινού Χαράλαμπου – η εντυπωσιακή δεξιοτεχνία στην τέχνη της κολακείας και της δουλοπρέπειας. Κατάλαβε εγκαίρως και για τα καλά ότι μπροστά στον στόχο της ανέλιξης, η αξιοπρέπεια μπορεί να πάει περίπατο – έναν περίπατο μακρύτερο από αυτόν που έκανε ο Χάρης μικρός στα γραφικά και κακοτράχαλα δρομάκια της Ακράτας…


Πάντα αγαπούσε δύο πράγματα ο Χάρης: την εξουσία και το χρήμα (τις δύο όψεις, δηλαδή, του ιδίου νομίσματος). Και ήταν πρόθυμος να κάνει σχεδόν το οτιδήποτε – ακόμα και να κατεβάσει τα παντελόνια (τουλάχιστον μεταφορικά ομιλώντας), προκειμένου να τα κάνει κτήμα του. Στη Γαλλία, που βρέθηκε για σπουδές ο Χαράλαμπος, έβλεπε έναν νέο κόσμο – έξω από τα επαρχιώτικα μοδέλα σύμφωνα με τα οποία ανατράφηκε. Επέλεξε, μάλιστα, όχι καμιά επαρχιακή πόλη για σπουδές (συμβατή με τους στενούς του ορίζοντες ώστε να του εξασφαλίσει την αίσθηση της ασφάλειας), αλλά «την πόλη του φωτός», το Παρίσι! Οτιδήποτε άλλο, εδώ που τα λέμε, θα ήταν εξαιρετικά παράταιρο για τον Χάρη (με καταγωγή από τα Παμπουκαίικα Ακράτας)… Έβλεπε λάμψη, πολυτέλεια, φινέτσα, αλλά και φτώχεια γερή και λούμπεν καταστάσεις στο Παρίσι ο Χάρης. Πίστεψε, δικαιολογημένα, ότι τα πρώτα ήσαν γι’ αυτόν· τα δεύτερα για όλους τους άλλους, τους πολλούς…


 Έκανε γερή εξάσκηση ο Χάρης για να μπορέσει να ομιλήσει τη γαλλική φαρσί και με την προφορά την σωστή. Ατέλειωτες πρόβες και μάλιστα μπροστά στον καθρέφτη, αχνοθυμούνται κάποιοι συμφοιτητές της εποχής. Συνήθιζε μάλιστα – λένε – να γράφει και σε κασετόφωνο την ομιλία του για να την ελέγχει και να την διορθώνει. Δεν τα κατάφερε... Η προφορά του στη γαλλική, παρά τις τιτάνιες προσπάθειες που κατέβαλε, παρέμεινε 100% ελληνική – κάτι που τον δυσαρεστούσε πολύ... Άλλοι ισχυρίζονται ότι, για να βάλει στο πετσί του την γαλλικότητα, κυκλοφορούσε στους παρισινούς δρόμους με κασκόλ και μπερέ σαν Γάλλος πρώτης τάξεως, σαν Γάλλος veritable…


Επισκεπτόταν συχνά και τα Café de Flοre και τα παρόμοια καφέ και μπιστρό που δόξασαν ψυχοπαθολογικές περιπτώσεις διανοουμένων όπως ο Sartre (ο δύσμορφος, μικρόσωμος και με στραβισμό διανοούμενος με τον ογκώδη ναρκισσισμό και τις ολοκληρωτικές τάσεις…). Ναι! Ο Χάρης πίστευε ότι είναι και διανοούμενος… Κάπνιζε με μανία και έπινε πολύ ποτό και καφέ ομιλώντας για υπαρξισμό – «πιθήκιζε την συμπεριφορά των αυτοχθόνων, ήταν τραγελαφικός!», θα πει, ίσως με μια δόση υπερβολής, γραφικός Έλληνας με τις ίδιες παριζιάνικες καταβολές (και ποιος, άλλωστε, Έλληνας εκείνης της εποχής στο Παρίσι δεν ήταν γραφικός· αλλά αυτό αποτελεί μια όλως άλλη, πολύ ενδιαφέρουσα πάντως, συζήτηση…).


«Μμμ!.. Πολύ καλύτερο το pastis από το ούζο... » συνήθιζε να αποφαίνεται, πλαταγίζοντας, γευσιγνωστικώ τω τρόπω, τη γλώσσα του, ο παριζιάνος πλέον Χαράλαμπος, ανάβοντας ένα ακόμη τσιγαράκι και κρατώντας το με κόπο ανάμεσα στα κιτρινισμένα από το κάπνισμα δόντια του, με τον τρόπο που έβλεπε στις γκονταρικές ταινίες που κόπιαρε στυλιστικά (α λα ελληνικά)…


Έκανε και μεταπτυχιακά ο Χάρης. Εστέφθη, μάλιστα, και διδάκτωρ. Τα μυαλά του είχαν πάρει πολύ αέρα. Το Παρίσι σίγουρα θα του ταίριαζε καλύτερα για διαμονή και καριέρα – έτσι πίστευε – αλλά η πατρίδα τον καλούσε. Έπρεπε να προσφέρει τις υπηρεσίες του – παντοιοτρόπως… Η Ελλάδα δεν πληρούσε τις προδιαγραφές του μεγαλείου του, αλλά τι να κάνεις… Η αίσθηση του καθήκοντος πρυτάνευσε… Γιατί ήταν πάντοτε και ένας καλός Έλληνας ο Χάρης…


Δεν κατάφερε να γίνει καλός δικηγόρος... Έτσι, τουλάχιστον, ισχυρίζονται όσοι είχαν επαγγελματικά πάρε-δώσε μαζί του. «Ο Χάρης έχει περισσότερο κάποιο ύφος, που θέλει να σε κάνει να πιστέψεις ότι έχει ικανότητες, ότι ξέρει τα θέματα σε βάθος. Όταν πάει όμως στο πεδίο βολής, αντί να βρει στόχο, βαράει συστηματικά στον γάμο του καραγκιόζη…», θα μας πει πρώην πελάτης του. Για να συμπληρώσει κάποια κυρία των Αθηνών που έχει συστηματικά ταλαιπωρηθεί από τις επαγγελματικές αστοχίες του: «Ο Χάρης είναι σαν κάποιον ευειδή και ευπροσήγορο τύπο που γνωρίζεις σε ένα μπαρ. Είναι όλο φρου φρου κι αρώματα… Υπόσχεται πολλά... Θέλεις να τον φέρεις στο μπουντουάρ σου. Όταν, όμως, πας στο κρεβάτι, διαπιστώνεις ότι είναι τζούφιος – ότι τα πυρά είναι άσφαιρα… Μεταφορικά μιλάμε πάντα… Δεν έχει αξία ως δικηγόρος ο Χάρης. Είναι περισσότερο ένας χαμηλών απαιτήσεων δικολάβος…»…


Στη Νομική σχολή ο Χάρης εξελέγη λέκτορας περίπου με το σπαθί του – ουδεμία αμφιβολία επ’ αυτού. Η Νομική επιστήμη είχε σίγουρα την ανάγκη του Χάρη Παμπούκη, του ακρατινού θεμιστοπόλου με τις παριζιάνικες αναφορές. Ταχεία η εξέλιξή του – πάντα στη βάση της αξιοκρατίας. Έγινε τακτικός καθηγητής άμα τη επιστροφή του σοσιαλισμού (σε version Γιώργου αυτή τη φορά) στην εξουσία. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ο καθηγητής πλέον Χάρης εστερείτο των απαιτούμενων προσόντων (δημοσιεύσεων κ.α.) προκειμένου να μπορέσει να εξελιχθεί ακαδημαϊκώς. Ακόμη και έτσι, όμως, να είναι, μπορούμε να μένουμε σε τέτοιες τυπικές λεπτομέρειες και να μην βλέπουμε την ουσία; Και η ουσία είναι ότι ο Χάρης κοσμούσε τη Νομική σχολή. Ήταν (και παραμένει) ένα σπουδαίο, ένα πολύ δυνατό, μυαλό… Η Νομική Επιστήμη και η Νομική Αθηνών τον είχε, χωρίς αμφιβολία, ανάγκη. Δεν θέλησε όμως να κάτσει στα (νομικά) αβγά του ο Χάρης. Το σαράκι της πολιτικής κατέτρωγε την φιλόδοξη (και παριζιάνικη) ψυχή του.... Ίσως γι΄ αυτό δεν διακρίθηκε ιδιαίτερα ακαδημαϊκώς. Ήθελε μια πολιτική διέξοδο, ένα αποκούμπι. Το βρήκε στο πρόσωπο του Γιώργου Παπανδρέου (τύχη βουνό δηλαδή…).


Ο ίδιος διαδίδει ότι είναι ο μόνος που μπορεί να αποκρυπτογραφήσει τη σκέψη του Γιώργου-Τζέφρυ. Αν είναι έτσι, πρόκειται, αναμφίβολα, για κάτι το σπουδαίο. Χρειάζεται, το δίχως άλλο, μεγάλες ικανότητες για να αποκρυπτογραφήσεις το κενό… Η παμπούκειος στρατηγική για αναρρίχηση είναι κατά βάσιν απλή. Ο καθείς μπορεί να την εφαρμόσει – υπό μία προϋπόθεση: την μειωμένη αξιοπρέπεια… Έτσι ο Χάρης έγλειφε πατόκορφα όλο το σύστημα του Γιώργου: όχι μόνον τον ίδιον, αλλά και τη σύζυγό του Άντα και τη μητέρα του Μάργκαρετ· αλλά και τον μουντρούχο αδελφό Νίκο, καθώς και όποιον άλλον μπορούσε να του φανεί χρήσιμος. Και ποτέ του δεν άρθρωνε αντίθετη φωνή...


Γι΄ αυτό και υπήρξε και με ήλιο και με χιόνια στην αυλή του Γιώργου, διατηρώντας τη θέση του, σε αντίθεση, λ.χ., με τον άλλο μυστικοσύμβουλο, Νίκο Κοτζιά, ο οποίος έλεγε την άποψή του και γι΄ αυτό, συχνά-πυκνά, έβλεπε την παπανδρεϊκή πόρτα από την έξω πλευρά (αν και η πρόσφατη, και μάλλον οριστική, εκπαραθύρωσή του δεν σχετίζεται με ιδεολογικοπολιτικές διαφωνίες, αλλά με το γιατί δεν έγινε ο ίδιος υπουργός Εξωτερικών αντί του πηγαίου αυτού κωμικού ταλέντου που ακούει στο όνομα Δρούτσας...). «Ό,τι πει ο Γιώργος» – αυτό ήταν το motto του ματαιόδοξου νομικού από την περίοδο που βρέθηκε κοντά του, όταν ο Γιώργος ήταν αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών. «Ο Χάρης», θα μας εκμυστηρευθεί άνθρωπος που βρισκόταν πολύ κοντά στον Παπανδρέου εκείνη την εποχή, «ήταν ένας κανονικός yes man. Ουδέποτε θα τον έβλεπες να λέει κάτι δυσάρεστο στον Γιώργο. Ο Βαλλιανάτος, ας πούμε, που ήταν σύμβουλος εκείνη την εποχή, ήταν πιο αξιοπρεπής. Εξέφραζε ενίοτε και την αντίθεσή του. Ο Χάρης ποτέ. Μάλιστα, είχε την τάση να μαζεύει όλους τους συνεργάτες του Γιώργου γύρω από ένα τραπέζι και να παριστάνει τον βασιλικότερο του βασιλέως. "GAP!" φώναζε… "Να κάνουμε τον GAP πρωθυπουργό!" ούρλιαζε, χτυπώντας μάλιστα και τη γροθιά στο τραπέζι». Η σεμνότητα του Χάρη έτρεχε από τα μπατζάκια: «Όπως ο George Stephanopoulos καθοδηγεί τον Clinton και ουσιαστικά κυβερνά την Αμερική από ένα γραφειάκι 3Χ3, έτσι και εγώ από τα παρασκήνια καθοδηγώ τον Γιώργο και θα κυβερνήσω μια μέρα την Ελλάδα», συνήθιζε να λέει σε στενούς του φίλους, μεταξύ άλλων και για να δικαιολογηθεί για το λιλιπούτειο γραφειάκι στο οποίο τον είχε τοποθετήσει το αφεντικό του. Η γελοιότητα της φιλογεωργοπαπανδρεϊκής παραστάσεως μόνον με την γελοιότητα του άλλου βαλέ του Γιώργου τα χρόνια εκείνα τα παλιά μπορούσε να συγκριθεί, του δημοσιογράφου Γιώργου Λακόπουλου. Ο οποίος, σε όλους τους τόνους, έλεγε στις σχετικές συναντήσεις: «Ο ΓΑΠ θα σκίσει! Θα ρίξουμε 200 εκατομμύρια (δραχμές τότε – και ήταν πολλά λεφτά…) και ο Γιώργος θα εκλεγεί πρώτος! Θα τους πάρουμε τα σώβρακα!»… Τελικά, τα μόνα εσώβρακα που επάρθησαν τότε ήσαν του Λακόπουλου, αφού εξωπετάχθη κλωτσηδόν από το παπανδρεϊκό επιτελείο. (Παρεμπιπτόντως, ο Γιώργος δεν ήθελε κοντά του τον Λακόπουλο και για κοινωνικούς λόγους· τον θεωρούσε… αφόρητα «λαϊκό»…). Εννοείται ότι οι σοβαρότεροι εκ των παρισταμένων (όσο σοβαροί, τέλος πάντων, μπορεί να είναι κάποιοι που αποτελούν συνεργάτες του Γιώργου) μετά βίας συγκρατούσαν τα γέλια τους με τα καραγκιοζίστικα καμώματα του Χάρη…


 Ο Χάρης το παίζει· και το παίζει δυνατά… Ας μην δημιουργηθούν όμως ανοίκειοι βλεννώδεις συνειρμοί... Όταν λέμε ότι ο Χάρης «το παίζει», εννοούμε ότι υιοθετεί πόζα· ότι είναι επιτηδευμένος. Προσποιείται τον σπουδαίο, τον απαραίτητο, τον δημοφιλή, τον ικανό…


Ο Χάρης είναι επηρμένος άνθρωπος. Υπερφίαλος. Έχει πολύ μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του. Και αναπόφευκτα η κατάληξη είναι η χονδρή καζούρα· ο χλευασμός. Ο κύκλος του ακρατινού νομομαθούς, χλευάζει συνεχώς τον Χάρη πίσω από την πλάτη του… Γιατί έχει την τάση να λέγει συνεχώς ψέματα. Διηγείται ψευδή γεγονότα, φανταστικές ιστορίες – επιδίδεται σε χονδροειδέστατες επινοήσεις. Με επίκεντρο πάντα τον εαυτό του. Και γύρω του, περίπου ως ντεκόρ, ένα σωρό σπουδαίους της διεθνούς πολιτικής. Οι οποίοι, όλως συμπτωματικώς, θαυμάζουν τον Χάρη (ίσως και χωρίς να τo ξέρουν…). Ο ένας τον συμβουλεύεται, ο άλλος δεν κοιμάται αν δεν του πει μια (τηλεφωνική) καληνύχτα και πάει λέγοντας… Έτσι, τουλάχιστον, λέει ο Χάρης... Ο Χάρης είναι λιτός. Ευτυχώς που ισχύει κάτι τέτοιο. Διαφορετικά, πολλά θα μπορούσαμε να βάλουμε στο μυαλό μας για τις τωρινές του δράσεις. Γνωρίζουμε, όμως, ότι πρόκειται για έναν ανιδιοτελή άνθρωπο, για έναν καλό Έλληνα… Επομένως, η δημόσια δράση του πρέπει, χωρίς αμφιβολία, να θεωρείται προσφορά προς το δημόσιο – pro bono publico…


Ο Χάρης, εξόν όλων των ανωτέρω, διακρίνεται και για κάτι ακόμη. Μοιράζεται ένα κοινό χαρακτηριστικό με τον τηλεπαρουσιαστή Χατζηνικολάου: νομίζει και αυτός ότι έχει χιούμορ! Ο Χάρης, μάλιστα, αποπειράται συχνά κάποια χωρατά στις παρέες, ενώ η συνήθης κατάληξη είναι να γελά μόνος του, γεμάτος αυταρέσκεια, με τον θώρακα να κουνιέται σαν έμβολο πάνω-κάτω, με το κάτω χείλος του στόματος εκνευριστικά προτεταμένο και… πιτσιλώντας με σάλια όποιον τυχερό τύχει να βρίσκεται πλησίον του… Επιπλέον, ο ακρατινός υπουργός έχει και μια βαθύτατα αντιαισθητική συνήθεια. Συχνά σκαλίζει με το χέρι τη μύτη του! Αυτόπτες μάρτυρες, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι, μετά την «ανασκαφή», το δάκτυλο κατευθύνεται ενστικτωδώς, αυθωρεί και παραχρήμα, προς… το στόμα! Θεωρούμε, πάντως, μάλλον υπερβολική μια τέτοια αιτίαση για έναν τόσο κομψό άνδρα με παριζιάνικη πατίνα και δεν την υιοθετούμε…


Πάντως, τώρα, ο Χάρης - Κρι-θα-ρά-κης έχει φούριες, αφού έχει αναλάβει δουλειές με φούντες. Ανέλαβε, μετά και τον τελευταίο ανασχηματισμό, πλασιέ· πλασιέ περίεργων επενδύσεων, καλλιεργώντας ενδεχομένως (όπως πολλοί υποστηρίζουν) το έδαφος για νέες μελλοντικές εξεταστικές επιτροπές... Το πιο πρόσφατο κατόρθωμά του, το ναυάγιο της επένδυσης στον Αστακό. Και είχε επενδύσει τόσα σε αυτή την υπόθεση ο Χάρης «fast track» Παμπούκης... Πολλές οι προσδοκίες για χρήμα με ουρά (για το δημόσιο πάντα), αλλά τα θαλάσσωσε τελικά κι εκεί ο γκαφαδόρος Χαράλαμπος...


Η δουλειά του εθνικού πλασιέ έχει πολύ λάντζα, τρεχάλα και ιδρώτα. Ίσως γι’ αυτό κάποιος συνομιλητής του Χάρη μάς πληροφόρησε ότι, πρόσφατα, το λευκό υποκάμισο του υπουργού παρουσίαζε μια ανεπαίσθητη… σκουρότητα στο κολάρο, εκεί που συνδέεται με τον λαιμό... Εντοπίστηκε, επίσης, μια αρκετά ευμεγέθης λαδιά δεξιά, στο ύψος του στήθους (να’ταν άραγε από κανένα μεζεδάκι;..).


Εδώ που τα λέμε, πού καιρός για καθαριότητα με τόσες ευθύνες... Δύσκολοι οι καιροί για κυβερνητικούς ρεκλαματζήδες πλασιέ με κατάμαυρα βαμμένα μαλλιά…