Friday, February 14, 2014

Δάκης: ο αειθαλής τροβαδούρος του Έρωτα



Του Αγίου Βαλεντίνου σήμερα, κι εμείς, ταγμένοι οριστικά στην υπηρεσία του συναισθήματος, βρίσκουμε μια καλή αφορμή να (ξανα)περιπλανηθούμε στα συναρπαστικά μονοπάτια του Έρωτα με οδηγό μας τον αισθαντικότατο ερμηνευτή Δάκη. Ο Βρασιδάκης «Δάκης» Χαραλαμπίδης αποτελεί μια από τις συμπαθέστερες παρουσίες του ελληνικού μας τραγουδιού· αλλά, ταυτόχρονα, και από τις διαχρονικότερες. Το να είσαι, όπως ο γερόλυκος Δάκης, πάνω από πενήντα χρόνια στην πρώτη (ή, έστω, και στη δεύτερη) γραμμή ενός τόσο απαιτητικού επαγγέλματος, εκτός από επιδεξιότητα, κότσια και επαγγελματισμό, θέλει και πολύ ταλέντο – κι απ’ αυτό ο Δάκης είχε πάντα μπόλικο.


Από τα πρώτα του μπουσουλήματα σε αυτό το όμορφο ταξίδι που λέγεται ζωή, ο Δάκης γνώριζε καλά ότι ήταν προορισμένος μόνο για το τραγούδι. Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου γεννήθηκε, ήταν που πρωτόδειξε την έφεσή του στη μελωδία, αφού ούτε η οικογένειά του δεν μπορούσε να τον σταματήσει από το να τραγουδά! «Σταμάτα και λιγάκι βρε Βρασίδα μου, θα βραχνιάσεις!..» επαναλάμβανε, διαρκώς, η γιαγιά του. Ο Δάκης, όμως, εκεί – συνέχεια το μυαλό του στο τραγούδι! Οι οικείοι του υποπτεύονταν ποια θα ήταν η (αναπόφευκτη) κατάληξη για ετούτο το γλυκύτατο παιδί. Και πράγματι, με την έλευσή του στην Ελλάδα όπου για πρώτη φορά – πραγματικό ξεπεταρούδι – τραγούδησε επαγγελματικά σε ένα πιάνο-μπαρ της Κηφισιάς ίσαμε σήμερα, ουδέποτε (ευτυχώς) άφησε από το χέρι του το μικρόφωνο.

 

Ο Δάκης αγαπά όλες τις εποχές του χρόνου αλλά κυριολεκτικά λατρεύει το καλοκαίρι, το οποίο, άλλωστε, έχει υμνήσει μοναδικά μέσα και από το τραγούδι. Ήλιος και θάλασσα δίνουν στον Έλληνα trovatore ευχάριστες διεξόδους από το μαγκανοπήγαδο του βίου. Καθόλου, λοιπόν, δεν εκπλήσσει ότι η συγκεκριμένη εποχή μπορεί και αναδεικνύει, μεταξύ άλλων, και το ενδυματικό ζενίθ του ερμηνευτή. Φλούο χρώματα, πουκάμισα λαχούρι και φλοράλ από τη μέση και πάνω (καθώς και λευκό σακάκι – όποτε οι περιστάσεις το απαιτούν), ενώ από κάτω, λευκά παντελόνια (κυρίως βαμβακερά, αλλά ακόμη και λινά), και ακόμη πιο κάτω, ένας τυπικά θερινός συνδυασμός: λεπτές λευκές κάλτσες με ομοιόχρωμα υποδήματα.


Σεμνός και ακομπλεξάριστος, ο Δάκης ουδέποτε υποδύθηκε τον διανοούμενο ή τον υπηρέτη του «απαιτητικού» και εναλλακτικού ρεπερτορίου – κάθε άλλο. Δεν αρνείται, δε, να χαρακτηρίσει, αναφανδόν, αυτό το είδος ως «στρυφνό» και «δυσνόητο». Πόσα θα είχαν να μάθουν κάθε λογής ψευδοεπιφανείς «καλλιτέχνες» που έστρεψαν την πλάτη στο «ελαφρύ» θέαμα-ακρόαμα για να αναζητήσουν την «τύχη» τους στις ερεβώδεις ατραπούς της στραμπουληγμένης διανοητικότητας…


«Πολιτικά πού κινείται ο Δάκης;» αναρωτιούνται πολλοί. Σημαντικό – πέρα από εύλογο – ετούτο το ερώτημα, και πρέπει να παραδεχθούμε, χωρίς την παραμικρή διάθεση αυτοπροβολής, ότι διαθέτουμε και σ’ αυτό την απάντηση. Ο Δάκης γελά, και μάλιστα πολύ – επομένως σίγουρα δεν είναι αριστερός. Πόσο, όμως, δεξιός είναι; Άλλο ένα μεγάλο (υπο)ερώτημα… Κάποιοι τον κατηγοριοποιούν ως χουντικό. Βασίζουν την άποψή τους αυτή στο ότι ο χαμογελαστός καλλιτέχνης ήταν από τα αγαπημένα παιδιά της «επανάστασης», τον καλόν εκείνο τον καιρό που το ελληνικό τραγούδι διήνυε εποχές μεγάλης δόξης. Έχει βάση αυτή η άποψη. Εμείς, όμως, θα καταθέσουμε την πλήρη αλήθεια: ο Δάκης είναι νεοδημοκράτης – και μάλιστα από τους φανατικούς! Μόνο τώρα τελευταία κάνει ορισμένες παρασπονδίες στο ιστορικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, και αυτό λόγω της οικονομικής σφίξης που έχει επιφέρει η κρίση, η οποία έχει αποδυναμώσει το party identification ακόμη και του Δάκη!  


Αρκετά με τα πολιτικά, όμως. Το κοινό τα βαριέται, κι εμείς θέλουμε, τέτοιες χρονιάρες μέρες, να προσφέρουμε στους αναγνώστες μας αυτό που πραγματικά ζητούν. Επ’ αφορμή της γιορτής του Έρωτα, άλλωστε, αναφερόμαστε στον συγκεκριμένο καλλιτέχνη, οπότε ας επιστρέψουμε ταχύτατα στα καλλιτεχνικά (που θέλγουν και περισσότερο). Όσο κι αν φαίνεται παράξενο – και χωρίς ίχνος ειρωνείας – σε προσωπικό επίπεδο η αγαπημένη μας τραγουδιστική κατάθεση του Δάκη υπήρξε η διαφήμιση «σαπούνι Μαρουλιού» (δροσιά που ζωντανεύει /από άγρια λεβάντα / ανάσα του βουνού / απόλαυση στο μπάνιο / σαπούνι Μαρουλιού), στην οποίαν ο μεγάλος Αλεξανδρινός ερμηνευτής χάρισε τη μελωδική του φωνή, ώστε η τηλεοπτική αυτή ρεκλάμα να μείνει, έκτοτε και για πάντα, χαραγμένη στη μνήμη μας.


Ωστόσο, ο Δάκης δεν έγινε γνωστός και αγαπητός μόνο από το συγκεκριμένο σαπούνι του Παπουτσάνη. Πλήθος μεγάλων επιτυχιών έχτισαν μια αξιοπρόσεκτη καριέρα που έδειξε να αντέχει στον χρόνο μιλώντας σε εκατομμύρια ανθρώπων και γεννώντας τα ευγενέστερα και εντονότερα συναισθήματα στις καρδιές τους. Ποιος ερωτευμένος, επί παραδείγματι, δεν έζησε στο φουλ τον έρωτά του τραγουδώντας το «Μίλα μου»; Ποιος, άραγε, ένα γλυκό φθινοπωρινό απόγευμα, ρεμβάζοντας στη βεράντα του, δεν μπήκε στον πειρασμό να σιγοψιθυρίσει το «Τσάι με λεμόνι στο μπαλκόνι»; Ποιος, ας πούμε, χτυπημένος από τα ερωτικά βέλη, δεν χόρεψε, μια θερμή θερινή νυχτιά, στους ρυθμούς τού «Αυτό το καλοκαίρι»; Ποιος, λ.χ., φτάνοντας με τον ηλεκτρικό στο βόρειο τέρμα της γραμμής, δεν σκέφτηκε, συνειρμικά, το «Εκείνο το πρωί στην Κηφισιά»; Και ποιος άνδρας, σαν αντίκρισε τυχαία στον δρόμο ένα δροσερό κοριτσόπουλο, δεν έφερε σε μυαλό και χείλη το «Κορίτσι στάσου να σου πω»;  


Ποιος είπε, όμως, ότι ερμηνευτικά ο Δάκης κινείται αποκλειστικά στα πεδία του έρωτα; Αντιθέτως, αν και οπωσδήποτε έχει «πολιτογραφηθεί» ως ερωτικός τροβαδούρος, η γκάμα του απλώνεται σε ένα μεγάλο εύρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Ποιος, λ.χ., δεν κατανόησε εναργώς την σύγχρονη αδιέξοδη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα μέσα από τους στίχους και τη μελωδία του «Αλαλούμ»; Αλλά ακόμη και εκείνοι που καταλογίζουν στα τραγούδια του Δάκη υπερχειλίζουσα ελαφρότητα και ασύγγνωστη αφέλεια (σάμπως και τα τραγούδια πρέπει αναγκαστικά να είναι βαριά και δύσπεπτα), τι έχουν άραγε να πουν για τη μεγάλη του επιτυχία, το περίφημο «Φιλοσόφησε», που οδήγησε πολλούς Έλληνες σε καλλιέργεια σκέψης και ενδοσκόπησης;



Από τους σεμνότερους και συμπαθέστερους καλλιτέχνες μας ο Δάκης, πάντα με ένα πλατύ γλυκό χαμόγελο στα χείλη, ουδέποτε είχε κακό λόγο για τον οποιονδήποτε, ενώ, σε γενικές γραμμές, απείχε από τους συνήθεις «πριμαντονισμούς» που ταλανίζουν (λόγω ναρκισσισμού και ανασφάλειας) τον καλλιτεχνικό χώρο. «Χρυσό παιδί ο Δάκης μου. Καρδιά μάλαμα. Μου χρωστάει την καριέρα του και το καλό είναι ότι το αναγνωρίζει, το παλικαράκι μου» θα δηλώσει (με γενναιοφροσύνη που καθόλου δεν εκπλήσσει) ο μεγάλος μας μαέστρος Μίμης Πλέσσας.

 

Το υπαινιχθήκαμε ήδη, αλλά ας το πούμε και καθαρότερα. Η οικονομική κρίση, όσο κι αν ακούγεται παράξενο, φαίνεται ότι χτύπησε την πόρτα και του Δάκη! Έστω κι αν, πρόσφατα, εξασφάλισε μια ικανοποιητική τιμητική σύνταξη που του απονεμήθηκε – δικαίως – από το υπουργείο Πολιτισμού. Ο καλλιτέχνης ζει πια μονίμως στην Κύπρο, αφού η Ελλάδα νιώθει πλέον να μην τον σηκώνει. «Δεν χτυπάει το τηλέφωνο για δουλειές στην Ελλάδα…» θα πει με την παρρησία που τον χαρακτηρίζει (αλλά και με κάποια πικρία), «… ενώ στην Κύπρο όλο και κάτι γίνεται». Ποτέ, όμως, δεν βγάζει την Ελλάδα απ’ την καρδιά του και όποτε μπορεί την επισκέπτεται – αρκεί να υπάρχει και δουλίτσα.


Όπως, ας πούμε, πέρυσι,  όπου στο (ταπεινό) μπαρ-εστιατόριο The Old Times, χωρίς κόνξες, δίχως βεντετισμούς, έχοντας στο πλευρό του τη σεμνή εργάτρια του ελληνικού τραγουδιού, Σόφη Ζαννίνου, έδωσε τον καλύτερό του εαυτό ερμηνεύοντας διαχρονικές επιτυχίες του, ενώ το κοινό κάθε άλλο παρά τού γύρισε την πλάτη, δημιουργώντας στον μικρό φιλόξενο χώρο της Κηφισιάς το αδιαχώρητο!


Άφησε, λοιπόν, το στίγμα του ο ρομαντικός ερμηνευτής στο ελληνικό, και ιδιαίτερα στο ερωτικό, τραγούδι; Μεγάλο ετούτο το ερώτημα, και απαιτεί την ανάλογη προσοχή ως προς την απάντηση που προτίθεται να δώσει κανείς, μακριά από πρόχειρες αποτιμήσεις και επιπόλαιες αξιολογήσεις. Εμείς, όμως, έχοντας ήδη επεξεργαστεί σε βάθος το θέμα, δεν θα διστάσουμε να απαντήσουμε: Ναι. Αναμφίβολα ναι. Και μάλιστα, κρίνοντας από την αγάπη του κοινού, πρέπει να άφησε στίγμα δυνατό, ενθύμημα μια ευγενέστερης και ρομαντικότερης εποχής που δείχνει, φευ, να έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Το πίστεψε ο Δάκης το ερωτικό τραγούδι. Κι έδωσε ακόμα και την ψυχή του σ’ αυτό. Θα περίμενε, ωστόσο, κανείς ότι, με τόσα ερωτικά τραγούδια-επιτυχίες στο ενεργητικό του, θα έδρεπε αντίστοιχες δάφνες και στο πεδίο του έρωτα. Και όμως… Ο καλλιτέχνης (ανύπαντρος για την ώρα), στην πραγματική του ζωή φαίνεται να μην τα κατάφερε στον συγκεκριμένο τομέα τόσο καλά όσο στο τραγούδι – και, προς τιμήν του, δεν το κρύβει. «Νομίζω ότι δεν έχω νιώσει ακόμα τον πραγματικό έρωτα!» θα εκμυστηρευθεί προκαλώντας έκπληξη. Η, τρόπον τινά, αποτυχία του αυτή μπορεί να ειδωθεί ως ένα από τα περίεργα, τα πολύ περίεργα παιχνίδια που παίζει στους ανθρώπους καμιά φορά η ζωή… Δυστυχώς, λοιπόν, ατύχησε στον έρωτα ο (κατά τ’ άλλα ερωτικότατος) Δάκης. Ευτυχώς, όμως, που, όπως για όλους μας έτσι και για το 71χρονο συμπαθέστατο γεροντοπαλίκαρο (που άλλωστε δείχνει να διατηρείται σε άριστη κατάσταση χωρίς, λ.χ., ούτε μια άσπρη τρίχα στο κεφάλι), στα ζητήματα του έρωτα ισχύει το «ποτέ δεν είναι αργά»…

/σχετικά άρθρα/
Ζει ο Μίμης Πλέσσας!