Κώστας Καζάκος: το υποκριτικό βάψιμο

Ο Κώστας Καζάκος δεν είναι απλώς ένας ηθοποιός˙ είναι θεσμός. Γιατί άφησε ανάγλυφα τα αποτυπώματά του στο καλλιτεχνικό στερέωμα – όχι μόνο το ελληνικό, αλλά θα λέγαμε και το παγκόσμιο. Το ασφυκτικό ελληνικό πλαίσιο και ο περιορισμός της ελληνικής γλώσσης ασφαλώς εστέρησε, εκ των πραγμάτων, την διεθνή αναγνώριση στον έλληνα μάγο της υποκριτικής. Ωστόσο, με κριτήρια αμιγώς καλλιτεχνικά, η απόδοση η οφειλόμενη στο εξαιρετικό – σχεδόν εξωγήινο – τάλαντο του διαπρεπούς ηθοποιού τον αναγκάζει, εκ των πραγμάτων, να αναμετράται με τιτάνες της έβδομης τέχνης και του θεατρικού σανιδιού (κι ας το αγνοούν εκείνοι…). Ο Καζάκος έχει ένα ιδιότυπο στυλ που τον κάνει να ξεχωρίζει από την πλέμπα των συναδέλφων του: πομπώδης και βαρύγδουπος (του έχει μείνει μάλλον ως κατάλοιπο από το θέατρο, αφού πάντοτε έπαιζε σε στυλ «Ροντήρη»), βλοσυρός, δύσθυμος, σύννους – αφού πάντοτε κάτι βαθύ απασχολεί τη σκέψη του – μακριά από τις ελαφρές, χαζοχαρούμενες σκέψεις ημών των υπολοίπων…


Πιο γνωστός ως σύζυγος της Τζένης Καρέζη (μερικοί τον αποκαλούν, περιπαικτικά, "ο κύριος Καρέζης") – κάτι που, αναμφιβόλως, αδικεί το βαρβάτο ταλέντο του και την μοναδική προσωπικότητά του. Ορισμένοι, επιχειρούν, κακοπροαιρέτως, ου μην και υστεροβούλως, να συγκρίνουν τον Κώστα με έναν Γιάννη Μπουρνέλη, έναν Σωτήρη Τζεβελέκο ή έναν Γιώργο Πάντζα, και – παραδόξως – όχι με έναν Orson Welles, έναν Innokenty Smoktunovsky ή, έστω, έναν Max Von Sydow και άλλα ιερά τέρατα της έβδομης τέχνης, το κύρος των οποίων μάλλον ταιριάζει περισσότερο στο κύρος του Καζάκου (ή έτσι ο μεγάλος μας ηθοποιός νομίζει…). Ανεξήγητη μια τέτοια σύγκριση, προδήλως κακόβουλη και, εν τέλει, άδικη για τον μεγάλο μας ηθοποιό. Έναν ηθοποιό που έδειξε εκτυφλωτικά δείγματα του σπάνιου ταλέντου του, καθηλώνοντας το απαιτητικό φιλότεχνο κοινό με ερμηνείες από ατόφιο χρυσάφι, σε παραγωγές όπως Λενιώ η Βοσκοπούλα, Κοινωνία Ώρα Μηδέν, Ερωτική Συμφωνία, Υποβρύχιο Παπανικολής, Κονσέρτο για Πολυβόλα…


 Εκεί, όμως, που ο Καζάκος μεγαλούρησε και και αγαπήθηκε με πρωτόγνωρο πάθος από το – γνωστό για την βαθεία καλλιέργειά του – ελληνικό κοινό ήταν με την συμμετοχή του, ως επιχειρηματίας Διαμαντής Αμιράς, στην εμβληματική σειρά που έμεινε στα χρονικά της ελληνικής τηλοψίας, την περίφημη Βέρα στο Δεξί (την οποίαν, σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, ο μεγάλος μας ηθοποιός ήθελε να μετονομάσει, για ευνόητους λόγους, σε Βέρα στο Αριστερό – κάτι που ούτε ήθελαν να ακούσουν οι συγγραφείς της σειράς Έλενα Ακρίτα και Γιώργος Κυρίτσης). Κατηγορήθηκε εντόνως ο δαφνοσκεπής ηθοποιός ειδικώς για τη συμμετοχή του σ’ αυτή τη σειρά. Αλλά με μια στιβαρή επιχειρηματολογία έκοψε τον βήχα σε κάθε κακοπροαίρετο αντιρρησία. «Γεροκτισμένα κείμενα» χαρακτήρισε τα κείμενα της σειράς και εκεί απέδωσε, με αξιοπρόσεκτη πειστικότητα, τη συμμετοχή του (και, προς Θεού!, όχι στο εύκολο παραδάκι…).

Ορισμένοι, πάντως, ισχυρίζονται, γενικότερα, ότι τα έργα τα οποία ετίμησε ο Κώστας δια της παρουσίας του αδικούν την υποκριτική του δεινότητα, η οποία φτάνει σε δυσθεώρητα ύψη. Η αποκάλυψη, όμως, στην οποίαν μπορούμε να προβούμε είναι ότι ο περί ου ο λόγος προέβη στις φαινομενικά ταπεινές αυτές επιλογές ένεκα… σεμνότητος. Λίαν αξιόπιστες πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν επιθυμούσε να φέρει σε δυσχερή θέση συναδέλφους του ηθοποιούς ξεδιπλώνοντας πλήρως το ανυπέρβλητο ταλέντο του στο πλαίσιο στιβαροτέρων σεναρίων και παραγωγών, ώστε να μην προκαλέσει, δια της συγκρίσεως, ασφυξία στον κόσμο της υποκριτικής τέχνης, αλλά και τις αναμενόμενες εκδηλώσεις ζηλοτυπίας. Πάντα gentleman και λεπτός (αν και, πλέον, χονδρός) ο εθνικός μας θησαυρός...


Εκτός, όμως, από εκλεκτός υπηρέτης της υποκριτικής τέχνης, ο Καζάκος είχε και μεγάλες αγωνίες για το που πάει ο κόσμος. Η ευαίσθητη ψυχή του Κώστα (αλλά και της Τζένης, όσο ζούσε) δεν μπορούσε ούτε στιγμή να ανεχθεί την αδικία που κατατρύχει τον κόσμο. Έτσι εντάχθηκε στο ΚΚΕ, αγωνιζόμενος, ως βουλευτής, επί σειρά ετών, για το «βάθεμα και πλάτεμα» της δημοκρατίας (έτσι όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνεται το «κόμμα του λαού»). Ο μέγας αυτό αγωνιστής της δημοκρατίας έδωσε πολλά στην πατρίδα, χωρίς να ζητήσει ποτέ τίποτε απ' αυτήν (εκτός, ίσως, από κάποιες κρατικές θεατρικές επιχορηγήσεις - και, βεβαίως, ένα γερό βουλευτιλίκι…). Οι μάχες του για την συντριβή του καπιταλιστικού εκτρώματος θα μείνουν στην ιστορία (ορισμένοι λέγουν ως κωμωδία, αλλά αυτό δέον να αποδοθεί στην ανεξάντλητη κακία βδελυρών πρακτόρων και πρακτορίσκων του καπιταλισμού). Ο Κώστας υπήρξε και παραμένει ένας μεγάλος ευαίσθητος - ένας αγνός και ακαταπόνητος αγωνιστής…


Παρότι, βεβαίως, συγκλονιστικός ηθοποιός (που τιμά, αναμφιβόλως, τη μικρή μας χώρα), παράδοξον είναι ότι ο Κώστας τελικώς δεν θα μείνει στην Ιστορία τόσο για την υποκριτική του δεινότητα, όσο για μια ηρωική, θαρραλέα και εμπνευσμένη πολιτική του πρωτοβουλία: την απόφασή του να περάσει από δίκη, ως πρόεδρος εκτάκτου δικαστηρίου, τον Πρόεδρο Clinton. Εκεί, ο εξαίρετος βιρτουόζος της υποκριτικής μάς προσέφερε την μεγαλύτερη παράσταση της ζωής του, όχι μόνο δικάζοντας, αλλά και καταδικάζοντας (!!!) τον αιμοσταγή Πρόεδρο των «ΕΠΑ», χαρίζοντας ανήσυχες νύχτες στον Bill, ο οποίος, ως θρυλείται, δεν μπόρεσε να κλείσει μάτι για κάμποσες μέρες, αφ’ ότου πληροφορήθηκε την ατιμωτική καταδίκη που του επεφύλαξε το έγκυρο ελληνικό δικαστήριο υπό την Καζάκειο προεδρεία. Η αγόρευσις Καζάκου συνετάραξε το πανελλήνιον (ορισμένοι ισχυρίζονται λόγω γέλωτος), διεκδικώντας, χωρίς αμφιβολία, μια επίζηλη θέση στην ιστορία των μεγάλων αγορεύσεων. «Το δικαστήριο παραδίδει τους κατηγορουμένους στην ανατρεπτική οργή των λαών και στη χλεύη της Iστορίας», εδήλωσε, ολοκληρώνοντας την αγόρευσή του, με πάθος και απροσποίητη σοβαρότητα, ο «Πρόεδρος» Κώστας και δεν έμεινε άντερο στους ευτυχείς ακροατές.


Βαμμένος μέχρι το μεδούλι μεταφορικώς (η μπογιά της κόκκινης ιδεολογίας τού έχει κάψει τον εγκέφαλο), βαμμένος μέχρι το μεδούλι, όμως, και κυριολεκτικώς… Γιατί, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, στα μαλλιά του ο Καζάκος αλλάζει τον αδόξαστο στο βάψιμο (και μάλιστα με συνεχείς χρωματικές αλλαγές). Γερό βάψιμο, λοιπόν, για τον γερόλυκο της (θεατρικής, κινηματογραφικής, τηλεοπτικής και πολιτικής) υποκριτικής – σε μυαλό και μαλλιά. Μεγάλος καλλιτέχνης, μεγάλος πολιτικός, μεγάλο βάψιμο…